با پيچيده شدن زندگی اجتماعی، مفهوم خيانت نيز دچار تغييرات اساسی شده و انواع مختلفی از آن ارائه ميشود. خیانت یا ارتباط فرازناشویی، اکنون علاوه بر ارتباط جنسی شامل ارتباطات عاطفی، ارتباطات آنلاین وحتی صمیمیت های غیر جنسی با فردی غیر از شریک زندگی میشود.
با پيچيده شدن زندگی اجتماعی، مفهوم خيانت نيز دچار تغييرات اساسی شده و انواع مختلفی از آن ارائه ميشود. خیانت یا ارتباط فرازناشویی، اکنون علاوه بر ارتباط جنسی شامل ارتباطات عاطفی، ارتباطات آنلاین وحتی صمیمیت های غیر جنسی با فردی غیر از شریک زندگی میشود.
چه نوع ارتباطی خیانت محسوب میشود؟
هر ارتباطی که منجر به از بین رفتن حس اعتماد زوج در اثر شکستن پیمان وفاداری شود وحداقل یکی از این دو مورد را شامل شود: تقسیم زمان با هم بودنشان با فرد دیگری یا ابراز علاقه،احساسات و صمیمیت ؛ خیانت محسوب میشود.
بنابراین اگر هر کدام از زوجین ارتباطی برقرار کند که در آن ابراز علاقه، صمیمیت، احساسات صورت گیرد یا زمان با همسر بودنش را با فرد دیگری تقسیم کند و به دنبال آن اگر همسرش بفهمد اعتمادش را از دست میدهد، زیرا با هم پیمان وفاداری بسته بودند، خیانت رخ داده است. بطور مثال اگر با برادر یا والدینش زمانش را به اشتراک بگذارد یا ابراز علاقه کند، حتی اگر منجر به دلخوری شود خیانت محسوب نمیشود زیرا پیمان وفاداری و اعتماد زیر سوال نرفته است.
انواع 7 گانه خیانت :
1 . خیانت تصادفی: فرد نه سابقه و نه پیشینه قبلی دارد و حتی برای آن برنامه ریزی نداشته و به یکباره رخ داده و احتمال تکرار ندارد.
2 . خیانت صمیمانه برای فرار از تعارض : اين نوع از خيانت معمولا نتیجه ی فرار از یک تعارض زناشویی حل نشده است و اکثرا در محل کار رخ میدهد. به نظر می رسد شروع اين نوع از رابطه، گرفتن مشورت و کمک از فرد ديگر باشد، بطوريکه طرفین درمورد مسائل زندگیشان با یکدیگر درد و دل میکنند و کم کم اين رابطه به صمیمیت و عشق میانجامد. جمله معروفی که در این مدل زیاد شنیده میشود این است " اتفاقا خیلی میخواد کمکم کنه تا رابطه ام را با همسرم اصلاح کنم و اصلا تو فکر ایجاد رابطه عاطفی با من نیست."
3 . مردبارگی/ زنبارگی : کسانی که توان کنترل خود برای ورود به رابطه با جنس مخالف را ندارند و با افراد متعدد وارد رابطه می شوند. در این نوع خیانت روابطشان الزاما برای داشتن رابطه جنسی نیست اما پرستیژ و جایگاه فرد برای آنها اهمیت دارد عموما به دونژوان معروف هستند.
4 . خیانت حق به جانبانه : این نوع خیانت معمولا در ازدواج های مصلحتی که بدون عشق ازدواج کرده اند بیشتر دیده میشود و فرد خائن حق به جانبی خاصی دارد و جمله " خوب کردم میخوای بخواه نمیخوای نخواه، هنوز دوتای دیگه جا دارم " زیاد شنیده میشود.
5 . دو پاره شدن (خیانت عاطفی) : این نوع خیانت معمولا در دوره بحران میانسالی بیشتر دیده میشود و رها نکردن هر دو پارتنر در آن مشهود است فرد نه میتواند از عشقش بگذرد و نه از همسرش و جمله" ایشون مادر بچههامه، اون هم عشقمه هیچ کدوم را نمیتونم از دست بدم" زیاد شنیده میشود.
6 . خیانت برای فرار از خانه : زمانی که همه نيازهاي عاطفي و جنسی فرد در زندگي زناشويي تامين نميشود ، فرد تعارضات حل نشده و نيازهاي برآورده نشده خود را پنهان میکند وآن را از طریق رابطه با ديگری جبران میکند.
این نوع خیانت زمانی رخ میدهد که افرادی که تعارضات حل نشده خود را پنهان میکنند وآن را از طریق رابطه با دیگری جبران میکنند برای مثال زوجی که رابطه عاطفی خوبی دارد اما کمبودی در رابطه جنسی احساس میکند و ارتباط فرازناشویی با فرد دیگری برقرار میکند و یا فردی که فقط برای اینکه با کسی حرف بزند وارد رابطه با شخص دیگری میشود و این جمله که " وقتی با اون هستم ارتباطم با همسرم هم بهتر است " از این افراد شنیده میشود.
7 . خیانت بر اثر اعتیاد جنسی : در این نوع از خیانت افراد تنها به دنبال رابطه جنسی هستند و برعکس مورد سوم اصلا موقعیت طرف مهم نیست ، عموما دچار بیش فعالی جنسی هستند و اصولا ادراکشان تحت تاثیر مسائل جنسی است در واقع به هر چیزی به چشم جنسی نگاه میکنند.
چرا باید انواع خیانت را بشناسیم؟
شناخت انواع خیانت به افراد کمک میکند تا از پیشامد های ناخوشایند در روابط خود آگاه شوند و بتوانند ریسک ها را کاهش داده و رفتار های آسیب رسان خود به رابطه زوجی را به حداقل برسانند درنهایت این آگاهی میتواند روابط را تقویت کرده و از آسیب های بیشتر جلوگیری نماید. خيانت يک موضوع روانشناختي چند بعدي و پيچيده است که دلايل متعددي ميتواند داشته باشد که تشخیص آن بر عهده درمانگران متخصص میباشد بنابراین نیاز است هر دو فرد خیانت دیده و خیانت کار برای درمان و بهبود روابطشان به متخصص مربوطه مراجعه تا با کمک خدمات تخصصي اثرات منفي اين فرآيند آسيبزا را به حداقل برسانند و بهبودی در زندگی عاطفی و اجتماعی خود تجربه کنند.
سوالات متداول در خیانت :
چگونه میتوان متوجه خیانت در رابطه شد؟ برای شناسایی خیانت می توانید به تغییرات در رفتار همسرتان، عدم شفافیت در ارتباطات و تغییرات ناگهانی در رابطه توجه کنید ، امروزه موبایل میتواند نشانه بارزی بر پنهان کاری باشد.
آیا میتوان از بروز خیانت در رابطه عاطفی جلوگیری کرد؟ با برقراری ارتباط صادقانه، تقویت اعتماد متقابل، درمان آسيب های روانشناختی، و آموزش مهارتهای زناشویی میتوان از بروز خیانت پیشگیری کرد، اما با توجه به انواع خیانت ،بعضی از انواع آن شخصیتی و اختلال است بنابراین مشاوره پیش از ازدواج و دريافت خدمات رواندرمانی میتواند در پیشگیری از این مدلها موثر باشد.
تاثیرات روانی و عاطفی خیانت در روابط چیست؟ خیانت میتواند منجر به کاهش اعتماد و ایجاد اختلافات جدی در رابطه و آسیب های روانی مانند افسردگی و اضطراب شود. در مشاوره رواندرمانگر فرآیند افزايش اعتماد بین دونفر، ترميم هیجانات آسیب زا، حل تنش ها ، تعارضات و همچنین به آموزش مهارتهای زناشويی میپردازد. تحقیقات نشان داده یکی از موثرترین مدلهای درمانی در خیانت زوج درمانی هیجان مدار میباشد که در75درصد موارد موثر بوده و تاثیرات عمیقی در رابطه افراد میگذارد زیرا بر روی هیجانات عمیق، اولیه و آسیب زا وهمچنین نیازهای دلبسته محور افراد تمرکز دارد.
تهیه و تنظیم: نیره کاشی تراش اصفهانی روانشناس بالینی و زوج درمانگر