مشاوره تحصیلی و هدایت شغلی

ابعاد هويت در چندين حوزه از جمله؛ جنسيت، جهان­ بينی، مذهب، سبک زندگی، سياست، تحصيلات و هويت شغلی گسترده است. بر اساس نظريه اريکسون، اساسی ­ترين مرحله در فرآيند هويت­ يابی، مخصوصاً برای نوجوانان، شکل ­گيری هويت شغلی است که در یک دوره زمانی طولانی مدت ایجاد می شود.

در همين حال، آموزش یکی از مهم‌ترین حوزه‌های هویتی در نوجوانی است که با ادغام تجربیات مرتبط گذشته و برنامه‌ریزی تجربیات آینده، به توسعه هویت شخصی فرد کمک می‌کند. همچنين، سطح تحصيلات با تاثيرگذاری بر موفقيت­ های فردی و شغلی، بطور غير مستقيم هويت فردی را تحت تاثير قرار مي­دهد. بطوريکه، آموزش بعنوان يکي از اساسي­ترين فرايندهاي شکل دهنده هويت در نظر گرفته می ­شود. اين موضوع نشان دهنده اهميت آموزش و نحوه مديريت آن است. بطوريکه، فرآيند آموزش نه تنها موفقيت فردی بلکه سلامت روان را نيز تحت تاثير خود قرار می­ دهد. از اين رو، هدایت تحصیلی از مهم­ترین عواملی به شمار مي­رود که در مسیر موفقيت تحصيلی و شغلی افراد، علاوه بر اينکه تحت تاثير سلامت روان قرار مي­گيرد، بر سلامت روان نيز تاثيرگذار است. بنابراين، راهنمایی و مشاوره دانش آموزان جهت کسب موفقيت تحصيلی و شغلی، بايد به صورت چند بعدی و متناسب با شرايط جامعه، شرايط خانوادگی، خصوصيات روانشناختی، استعدادها و علائق او انجام شود. 

هدایت تحصیلی می­تواند به عنوان یک چالش یا یک فرصت در نظر گرفته شود. در هدایت تحصیلی سعی می ­شود  تا با استفاده از علایق و استعداد­های یک فرد او را به سمت یک رشته تحصیلی کشاند. اگر فرآیند هدایت و مشاوره تحصیلی به درستی انجام شود می­تواند زمینه ساز هويت شغلی سالم در افراد شود. در همين حال، هويت شغلی، دچار فراز و نشيب بوده و تحت تاثير شرايط اقتصادی و فرصت­ های شغلی قرار مي­گيرد. از اين ديدگاه، در مشاوره­ ها بایستی به ظرفیت ­های نیروی انسانی مورد نیاز در صنایع مختلف توجه داشت، تا بدین وسیله دانش آموزان را به سمت رشته ­هایی سوق داد که نیاز مبرم کشور برای اشتغال هستند. همچنين، توجه به تغيير شرايط و پيش­بيني حوزه­هاي کاري آتي نيز از اهميت بالايی برخوردار است. چرا که با پيشرفت تکنولوژی ممکن است در آينده بسياری از حوزهای شغلی، که در حال حاضر از رونق بالايی برخوردار هستند، از دست بروند و حوزه­ های جديد جايگزين آنها شوند. از اين رو، وجود متخصصين کسب و کار برای هدايت تحصيلی دانش ­آموزان ضروری خواهد بود. 

هدایت تحصیلی و انتخاب رشته تحصیلی از اولین قدم­ های مهم برای اشتغال یک فرد است. اگر هدایت تحصیلی به درستی انجام نشود ممکن است فرد در رشته ­های ادامه تحصيل دهد که با علایق و توانایی ­هایش همخوانی نداشته باشند. اين موضوع مي­تواند هويت شغلی، و در نتيجه هويت فردی را به شدت دچار آسيب کند، که در بسياري از موارد منجر به آسيب­ های روانشناختی اساسی می شود، بطوريکه، با وجود اينکه فرد در يک شغل آبرومند و با مزايای بالا مشغول به کار است، احساس خوشبختی نمی ­کند و در مواردی هم ممکن است دچار افسردگی شده، و حتی دست به خودکشی بزند. اين موضوع حضور متخصصين روانشناختی را در اين فرآيند الزامی مي­کند.

لذا، مشاوره تحصيلی يک فرآيند پيچيده بوده، موفقيت در اين حيطه بستگی به مشارکت فعال بين والدين، روانشناس، متخصص حوزه کسب و کار و افراد فعال در حوزه کسب و کار، که با شرايط کسب و کارها و ذهنيت ­های موثر در اين زمينه آشنا هستند، دارد. از اين رو، مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی باورهای زيبا با گرد هم آوردن اين سه حوزه در تلاش است تا خدماتی در خور در اين خصوص ارائه دهد. 

تهيه و تنظيم:

 محمود گرامی فعال حوزه کسب و کار و هدايت تحصيلی

 محمود علي­پور دکتری روانشناسی و متخصص کسب و کار (DBA)